آزادی و دموکراسی (قرائتی اسلامی)

نویسندگان

سید محمد حسین فضل الله

چکیده

بین محققان مسلمان، مناقشات ومباحث فکری فراوانی پیرامون مسأله «جایگاه آزادیها در اسلام» در گرفته است تا میزان آزادی جامعه وفرد را در فعالیتهای شخصی‏ای که به ویژگیهای فردی او مربوط می شود ـ مانند اعمال ومواضع وجایگاه‏هایی که موافق تمایل وسلیقه اوست ـ مشخص کنند واندازه این آزادی را در سطح مواضع سیاسی؛ مانند مبارزه با حکومت یا حمایت از آن در داخل حکومت اسلامی ودر صورت غیاب دولت در جامعه اسلامی ویا گرایش به حزب وقرار گرفتن در دایره حزبی‏ای که کم وبیش از اساس یا جزییات اسلام منحرف شده است، بررسی کنند . می توانیم این سؤال را به شکل دیگری هم مطرح کنیم که به مقوله کلی آزادی مرتبط می شود. اینکه آیا در اسلام چیزی به نام آزادی فکری یا آزادی دینی ویا آزادی سیاسی وجود دارد که در سایه آن انسان بتواند هر طور که خواست فکر کند واندیشه‏اش را ابراز نماید وآیا انسان این حق را دارد که به هر دینی که خواست بگرود بی آنکه از فشار قدرت یا جامعه، بیمی به خود راه دهد؟. آیا مردم حق دارند در زمینه سیاسی وارد تشکلهای حزبی‏ای شوند که بر اساس اندیشه‏ای خاص ـ با قطع نظر از اینکه این اندیشه با اندیشه اسلام همگون یا ناهمگون باشد ـ پا گرفته ومی کوشد تا با تحکیم پایگاه مردمی خویش به قدرت و حکومت دست یابد؟ یا این که در اسلام آزادی وجود ندارد جز برای آنان که به لحاظ اندیشه وعمل و شریعت، محتوای اسلامی داشته باشند واسلام به خطوط انحرافی اجازه بر خورداری از آزادی در جامعه اسلامی را نمی‏دهد؟ به دنبال این، سؤال بزرگی رخ می نماید وآن این است که آیا اسلام به لحاظ فکری و شیوه عملی، دموکراتیک است ودموکراسی در نهاد شیوه فکری اسلام نهفته است یا اینکه به لحاظ محتوای فکری و شیوه عملی، اسلام و دموکراسی ناهمگونند و تنها در فرض حرکت آزادانه در مسیر اسلام اشتراک دارند .

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی و نقد کتاب آیندة آزادی: اولویت لیبرالیسم بر دموکراسی

چکیده فرید زکریا، روزنامه‌نگار نومحافظه‌کار امریکایی که در دوران ریاست جمهوری جرج بوش مشهور شد، در آیندة آزادی: اولویت لیبرالیسم بر دموکراسی نگاه پایان تاریخی خود به جهان‌گیر شدن دموکراسی‌های لیبرالِ امریکایی را با چاشنی انتقادی مطرح کرد. انتقادهای او بیش‌تر به نظام سیاسی فعلی امریکا و ستودن روند تاریخی آن است که نخبه‌گراتر و کارآمدتر است. مقالة حاضر به مباحث این کتاب نگاهی انتقادی دارد؛ بنابرا...

متن کامل

بررسی و نقد کتاب آینده آزادی: اولویت لیبرالیسم بر دموکراسی

چکیده فرید زکریا، روزنامه نگار نومحافظه کار امریکایی که در دوران ریاست جمهوری جرج بوش مشهور شد، در آینده آزادی: اولویت لیبرالیسم بر دموکراسی نگاه پایان تاریخی خود به جهان گیر شدن دموکراسی های لیبرالِ امریکایی را با چاشنی انتقادی مطرح کرد. انتقادهای او بیش تر به نظام سیاسی فعلی امریکا و ستودن روند تاریخی آن است که نخبه گراتر و کارآمدتر است. مقاله حاضر به مباحث این کتاب نگاهی انتقادی دارد؛ بنابرای...

متن کامل

انقلاب اسلامی و آزادی اندیشه و عقیده

دیدگاه اعلامیه حقوق بشر که زاییدة فلسفه‌های سیاسی سده‌های هفدهم و هجدهم میلادی است ــ هر چند آنها هم ریشه در حقوق طبیعی دارندــ به طور مؤکد بر آزادیهای اندیشه و عقیده تأکید دارد و خواستار به اجرا گذاشته شدن آن در جوامع جهانی است. شکل‌گیری انقلاب اسلامی در عصر اخیر با ماهیتی ایدئولوژیکی و دینی این سؤال را در اذهان پدید آورد که آیا اسلام و به تبع آن انقلاب اسلامی با آزادی اندیشه و عقیده سر سا...

متن کامل

نقد و بررسی نظریه‌ی اولویت دموکراسی بر فلسفه )تقدم آزادی بر حقیقت)در اندیشة ریچارد رورتی

رورتی در صدد است تا در مقام یک درمانگر مسائل فلسفی (therapeutic philosopher) به نقد مقولات مختلف فلسفی و نقد دسته بندی های مختلف میان علوم مبادرت ورزد.او که خود را نه در مقام یک فیلسوف بلکه درمقام یک نقادادبی معرفی می‌کند،مدعی است که فلسفه ممکن است در برهه‌ای از تاریخ مفید بوده باشدولی دیگر در عصر کنونی ما کارساز نیست. لذا او از مرگ فلسفه استقبال می کند و به اولویت دموکراسی و سیاست، به مثابه عل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسی

ناشر: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

ISSN

دوره 1

شماره سال اول - شماره سوم - زمستان 77 1998

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023